ચીનની દીવાલ : કાફકાની વાર્તા યાદ આવે છે

જગતની અજાયબીઓમાં સ્થાન ધરાવતી ચીનની દીવાલના એક નાનકડા હિસ્સા પર આજકાલ એક ચહલપહલ ચાલી રહી છે. ઓસ્ટ્રેલિયાના મેલબોર્નમાં લગભગ પંદર વર્ષ પહેલાં ઓલિવિયા ન્યુટન-જોન નામની એક મહિલાને બ્રેસ્ટ કેન્સર થયું હતું. લાંબા સંઘર્ષ પછી તેનો કેન્સર સામેના જંગમાં વિજય થયો હતો, પણ પોતે જે શારીરિક અને માનસિક પીડા સહન કરી હતી તે દુનિયાની બીજી સ્ત્રીઓને સહન ન કરવી પડે તે માટે તેણે પોતાનું જીવન બ્રેસ્ટ કેન્સર સામેની લડતને સમર્પિત કરી દીધું છે. મેલબોર્નમાં "ઓસ્ટિન એન્ડ રિપેટ્રિએશન મેડિકલ સેન્ટર"ના સહયોગથી તેણે આ ઝુંબેશ ઓર મજબૂત બનાવી છે.

બ્રેસ્ટ કેન્સરનાં દર્દીઓને મદદરૂપ થવા માટે પચાસ લાખ ડોલર ભંડોળ એકઠું કરવાના ભાગરૂપે ચીનની દીવાલ પર ૨૨૮ કિલોમીટર "વોક"નું આયોજન કરાયું છે. જેઓ પોતે કે પોતાના કોઇ સગા કેન્સરનો ભોગ બન્યા હોય તેવા ઓસ્ટેલિયાના ઘણા મહાનુભાવો આ વોકમાં જોડાયા છે.

આ સમાચાર વાંચીને મને વિશ્વખ્યાત જર્મન લેખક કાફકાએ લખેલી એક ટૂંકી વાર્તા "ચીનની દીવાલ" યાદ આવી ગઈ. થોડાં વર્ષો પહેલાં હિંદી સામયિક "સારિકા"માં તે વાંચી હતી. કાફકા જેવો લેખક ચીનની દીવાલને વાર્તાનો વિષય બનાવે એટલે દેખીતું જ છે કે દીવાલના નિર્માણ દરમ્યાનની ઘટનાઓના નિરુપણમાંથી અનેક ગૂઢાર્થ નીકળતા હોય.

આટલાં વર્ષો પછી વાર્તાની ઝીણીઝીણી ડિટેલ તો યાદ નથી, પણ હજારો કિલોમીટર લંબાઈ ધરાવતી ચીનની દીવાલ વિષે એમ કહેવાય છે કે ચંદ્ર પરથી પૃથ્વી પર નજર નાખતાં જો કોઇ માનવસર્જિત ચીજ દેખાતી હોય તો તે ચીનની દીવાલ જ છે. ચીની ભાષામાં તેને "વાન લી છાંગ છંગ" કહે છે. લગભગ પાંચ હજાર કિલોમીટર લાંબી ચીનની દીવાલ આગામી ઓગસ્ટમાં ચીનમાં યોજાનારા ઓલિમ્પિક વખતે દુનિયાભરના રમતવીરો અને પ્રવાસીઓ માટે સૌથી મોટું આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની રહેશે એમાં કોઈ શંકા નથી.